Piet Vermeulen

Anno Domini 1942, we zijn in het derde oorlogsjaar

Het jaar waarin mijn vader Piet Vermeulen, de oudste zoon, die 21 jaar oud zou worden in november, en zijn broers Bertus, Wim en Corrie respectievelijk 17, 9 en 2 jaar oud waren. De familie Vermeulen bedreef een sigarenmakerij en een sigarenwinkel, waar Beth Vermeulen, samen met haar oudste zoon Piet, achter de toonbank stond. Vader Piet en zoon Piet maakten sigaren in de werkplaats, een pakhuis in de Vosstraat, die ingericht was als sigarenmakerij. Opa Piet, die het handwerk van zijn vader had geleerd, had voordien ook nog andere sigarenmakers in dienst. Hij begon zijn eerste sigarenfabriek in het pand dat hij kocht aan de Waterstraat 11 in maart 1926, vervolgens verhuisde hij naar de 1e Daalsedijk en tenslotte naar de Vosstraat. De handel en fabricage van sigaren begon in huisnijverheid en werd overgedragen van vader op zoon. Zoon Piet was voorbestemd om als derde generatie het werk voort te zetten.

Beth Vermeulen met de 2 jongste kinderen Wim en Corrie in het begin van de oorlog

1942 was tevens het jaar waarin men al volop op Joden vervolgde en in de Knipstraat de Fam. Blitz afgevoerd werd door de Duitsers. Zij werden op een open vrachtwagen van Jongerius gesleept (verhaal verteld door getuige Jacques Druppers, die 3 jan 2018 overleden is) en de hele buurt stond er als een volksoploop machteloos bij te kijken. De familie Blitz was geliefd in de straat en Riet de Klerk deed als jong meisje altijd boodschappen voor hen. Ze weet niet meer precies hoeveel familieleden in totaal afgevoerd werden.

Henriette Blitz-de Hond Samuel Blitz

Beiden niet meer teruggekeerd na de oorlog

Ook het jaar dat de werkplaats in de Vlijtstraat, waar werklozen omgeschoold werden, omgebouwd werd tot opleidingswerkplaats van de Junkers fabrieken in Duitsland. Hier kregen dwangarbeiders de basisopleiding, alvorens naar de Junkers vliegtuigfabrieken, o.a. Fritzlar, gestuurd te worden.


  Vlijtstraat

Geheel rechts Abraham van der Woude, directeur van het opleidingscentrum.

Utrechts Nieuwsblad 9 juli 1942

De fiets was nodig om de sigaren aan de man c.q. aan de boer te brengen en hoefde niet afgegeven te worden (alle rijwielen werden gevorderd door de Duitsers).

De oorlog had een grote invloed op het familieleven en op het bedrijf, toen in augustus 1943 zoon Piet na omscholing op transport werd gezet om als dwangarbeider in Fritzlar te moeten gaan werken. Opa Piet en oma Beth bleven met 3 jonge zonen achter, Bertus de oudste van de 3 kwam als enige in aanmerking om het gat te vullen dat ontstond, toen Piet weg was. De wetten werden naar Duits ontwerp aangepast en in mei 1943 moeten alle mannen van 18 tot 35 jaar zich melden voor de arbeidsinzet (in het Duits 'Arbeitseinsatz') In 1944 werd dit veranderd van 17 tot 40 jaar.
Bertus werd opgeroepen om een half jaar dienstplicht te vervullen bij de Arbeidsdienst en ontsprong daardoor de dans en kon dus mee bijdragen aan de continuïteit in gezin en bedrijf. Hij heeft er later in zijn leven nog wel trauma’s overgehouden van die oorlogstijd. Tot oktober 1944 werkte Bertus ook bij N.V. Slotenfabriek HOPMI.

De broers Wim en Corrie Vermeulen (10 en 3 jaar oud) waren in 1943 te jong om er ook maar iets van te begrijpen.

In 1943 / 1944 terwijl Piet als dwangarbeider in Duitsland werkte, poseert hier de rest van het gezin (v.l.n.r. Corrie, Oma Beth, Wim, Opa Piet en Bertus) in de achterkamer achter de sigarenwinkel in de Knipstraat. Aan de rechterzijde aan de muur een portret van oom Henk Bouwman, die in Rotterdam gefusilleerd werd omdat hij verzet pleegde en tot op de dag van vandaag herdacht wordt door het erepeloton Waalsdorpervlakte.
De levensomstandigheden van mijn vader Piet Vermeulen van 1943 - 1945 zullen nog volgen, waarbij de informatie van de ITS (International Tracking Service) in Bad Arolsen en het archief in Fritzlar de basis vormen. Helaas heb ik geen persoonlijke brieven die naar huis gestuurd werden in mijn bezit. De foto’s moeten het verhaal vertellen want van de afgebeelde personen leeft er niemand meer.